22-letnia Emma Gough zmarła niedawno w szpitalu w Shrewsbury kilka godzin po wydaniu na świat bliźniaków. Ponieważ należała do świadków Jehowy odmówiła zgody na transfuzję krwi, która mogła uratować jej życie. W Wielkiej Brytanii jest 130 tysięcy wyznawców tej wiary, a na całym świecie siedem milionów. W ostatnich 20 latach ich liczba niemal się podwoiła. Świadkami Jehowy, do których należą między innymi gwiazdy tenisa Venus i Serena Williams, modelka Naomi Campbell oraz muzycy Prince i Michael Jackson, zawsze podpisują przed leczeniem szpitalnym oświadczenie, że nie zgadzają się na transfuzję krwi. Twierdzą, że nie pozwala im na to Biblia. Stanowią odłam adwentystów i uważają, że wkrótce nastąpi koniec świata. Ich początki to wiek XIX w Ameryce, kiedy protestancki farmer William Miller zapowiedział drugie nadejście Chrystusa na 22 października 1844 roku. Kiedy tak się nie stało, co nazwano Wielkim Rozczarowaniem, jego zwolennicy podzielili się na różne frakcje, wśród których byli adwentyści Dnia Siódmego. Na tym gruncie powstali świadkowie Jehowy. (W 1966 roku orzekli oni, że świat skończy się prawdopodobnie w roku 1975, co zahamowało rozwój ich ruchu na trzy lata). Odczytują Biblię dosłownie. Jeśli nie mogą tam odnaleźć jakiejś koncepcji, twierdzą, że jest ona błędna. Odrzucają chrześcijańską naukę, mówiącą, że Jezus był Bogiem, że umarł na krzyżu, że fizycznie zmartwychwstał, że dusze żyją po śmierci, że istnieje piekło itd. To, co znajdują w Biblii każe im potępiać hazard, masturbację, aborcję, homoseksualizm i nadmierne publiczne objawianie uczuć. Ruch założył niejaki Charles T. Russell w 1879 roku. Swoich zwolenników nazywał on "badaczami Biblii". Nacisk na głoszenie wiary przez chodzenie od domu do domu zaczęto kłaść od 1922 roku, a w 1931 roku grupa przybrała obecną nazwę (za Izajaszem 43,10). Ich koncepcja polega na tym, że świadkowie Jehowy są "w świecie, ale nie ze świata". Żyją zatem i pracują w społeczeństwie i posyłają swoje dzieci do państwowych szkół, ale każdy wyznawca musi poświęcić co najmniej 70 godzin miesięcznie na działalność misjonarską polegającą na chodzeniu po domach. Świadkowie Jehowy nie mają odrębnej grupy kapłanów - wszyscy ochrzczeni członkowie grupy uważani są za wyświęconych duchownych. W 2005 roku świadkowie Jehowy na całym świecie poświęcili ponad 1,2 miliarda godzin na działalność misjonarską, w ramach której rozdają swoje pismo "Strażnica". Publikowane w 161 językach w około 27 milionach egzemplarzy jest czasopismem o największym nakładzie na świecie. Jehowici często są niemile widziani, gdy pukają do drzwi, także dlatego, że nikt nie lubi, gdy mu przeszkadzać w wieczornym oglądaniu telewizji. Ale chodzi o coś więcej. Ich ostentacyjny separatyzm irytuje lub wręcz złości innych. Oni się nie dostosowują. Nie chcą obchodzić świąt Bożego Narodzenia. Nie głosują w wyborach. Nie oddają honorów flagom narodowym i nie śpiewają patriotycznych pieśni. Podczas I wojny światowej w Wielkiej Brytanii, Kanadzie i USA nie chcieli wstępować do armii. Ich amerykańskich przywódców skazano na 20 lat więzienia za zdradę. W nazistowskich Niemczech odmawiali mówienia "Heil Hitler" i potępiali kult swastyki jako bałwochwalstwo. Połowa z nich została wysłana do obozów koncentracyjnych, gdzie nosili fioletowy trójkąt, oznaczający, że mogą wyjść na wolność, jeśli wyrzekną się swej religii. Niewielu tak postąpiło, a połowa straciła życie w obozach. W USA trzy czwarte protestujących w imię sumienia stanowili świadkowie Jehowy. W Wielkiej Brytanii tarzano ich w smole i pierzu. Obecnie prześladowani są w Rosji, Uzbekistanie, na Białorusi i na Kubie. Inne religie też za nimi nie przepadają, ponieważ świadkowie Jehowy czynią wiele, by je obrażać. Mają własny dość ekscentryczny przekład Biblii i z lekceważeniem traktują przekonania innych jako "ludzkie spekulacje". O Kościele katolickim mówią zaś, że to "półnaga pijana ladacznica staczająca się w ogień i siarkę". A "tak zwani protestanci" i duchowni "jidysz" "jak głupi prostacy" uczestniczą w "światowym imperium fałszywej religii". Można by tak ciągnąć jeszcze długo i oni to robią. Nie są to entuzjaści ekumenizmu. Ich bardzo słabym punktem jest sprawa molestowania dzieci. Dosłownie traktują bowiem Księgę Powtórzonego Prawa 19,15, która domaga się dwóch świadków przestępstwa (nie jest o to łatwo w przypadku molestowania). I cytują pierwszy List do Koryntian (6, 1-11): "Czy odważy się ktoś z was, gdy zdarzy się nieporozumienie z drugim, szukać sprawiedliwości u niesprawiedliwych, zamiast u świętych?", aby uzasadnić zajmowanie się przestępcami przez sąd starszych, a nie prawo. Mają oni podobno pilnie strzeżoną wewnętrzną listę 23 tysięcy 720 osób, które w ich szeregach dopuściły się molestowania. Badania prowadzone w USA wskazują, że wśród świadków Jehowy jest proporcjonalnie cztery razy więcej takich przypadków niż w Kościele katolickim. Dość szczególnie podchodzą świadkowie Jehowy do krwi. Przytaczają cztery fragmenty z Biblii (Rodzaju 9,4, Kapłańska 17,12-14, Dzieje Apostolskie 15,29 i 21,25), twierdząc, że wynika z nich, iż krew, życiodajna siła, należy do Boga i człowiek nie może z niej korzystać. Wierzą, że grzechem jest nie tylko jedzenie kaszanki, ale także mięsa zwierząt, z którego nie została spuszczona odpowiednio krew. Zakaz ten rozciągają też na transfuzje. Nie zgadzają się nawet, by krew tego samego człowieka pobraną przed operacją wykorzystywano po operacji dla uzupełnienia jej ubytku. Krwi nie wolno przechowywać - ma być wylana i wrócić do Boga. Niektórzy świadkowie Jehowy odmawiają z tych powodów zgody nawet na dializę lub przeszczepy tkanek. Inni odrzucają cztery główne składniki krwi, krwinki czerwone, osocze, krwinki białe oraz płytki krwi, ale akceptują drobniejsze frakcje uzyskiwanych z tych czterech elementów. Mamy tu problem filozoficzny. Czy gdy jakaś substancja rozłożona jest na swe komponenty, nadal istnieje? Około 90-96 procent krwi stanowi woda. Reszta to albuminy, globuliny, fibrynogen i czynniki koagulacyjne. Świadkowie Jehowy uważają, że tych składników można używać, wedle indywidualnego sumienia, ale tylko z osobna. Oponenci twierdzą, że to tak, jakby zakazywać kanapki z szynką i serem, ale zezwalać na jedzenie osobno chleba, szynki i sera. Świadkowie Jehowy są też krytykowani za inne niekonsekwencje. Produkty pochodzące z krwi dostępne są tylko dzięki krwiodawstwu, które świadkowie Jehowy potępiają jako nieetyczne. W 2000 roku oznajmiono wprawdzie, że wyznawcy, którzy świadomie pozwolili na transfuzję krwi, nie będą wyrzucani, ale w istocie jest to zbędne, ponieważ postępując w ten sposób, osoby takie same stawiają się poza tą wspólnotą. Wielu świadków Jehowy nosi przy sobie podpisaną kartę z oświadczeniem, że w razie wypadku nie zgadzają się na przetoczenie im krwi. Na stronie internetowej jehowitów można alarmujące materiały mówiące o niebezpieczeństwach wynikających z takiego zabiegu, takich jak AIDS, borelioza i inne choroby. Wyolbrzymia się tam również skuteczność terapii alternatywnych. Lekarze mają z tym problem. Wytyczne Brytyjskiego Stowarzyszenia Anestezjologów stwierdzają bowiem, że wola pacjenta musi być respektowana. Podobny punkt widzenia przyjmują lekarze amerykańscy, bo wiedzą, że danie krwi komuś, kto jej nie chce, może skończyć się procesem - jeden ze szpitali na Florydzie z zasady nie przyjmuje świadków Jehowy. Inne kraje, takie jak Francja, zajmują bardziej zdecydowane stanowisko. W efekcie niedawnego procesu w Dublinie sędziowie uznali, że lekarze mieli rację, podając pewnej rodzącej kobiecie krew, ponieważ prawo jej dziecka do posiadania matki jest wyższe niż jej prawo do odmówienia transfuzji. Pojawiają się tu jeszcze bardziej subtelne dylematy. Powstaje pytanie, czy lekarze mają obowiązek stosowania chemoterapii, której zwykle towarzyszy przetaczanie krwi, wobec pacjentów, którzy nie zgadzają się na to, choć bez transfuzji chemioterapia najprawdopodobniej nie przyniesie skutku. W miarę postępu medycyny sprawy takie staną się jeszcze bardziej, a nie mniej, skomplikowane.